Stress merk je vaak eerst aan wat je kunt zien, net zoals bij een boom: wat boven de grond zichtbaar is, vertelt nog niet het hele verhaal. Boven de grond laat je gedrag het zien, misschien friemel je, praat je druk, knipper je veel met je ogen, verstijf je of trek je je terug. Deze signalen zijn zichtbaar voor jezelf én voor anderen, maar ze vertellen nog niet waarom je je zo voelt.
Onder de grond liggen de wortels: de echte oorzaken van stress die je niet direct ziet, maar die wel je gedrag en gevoelens beïnvloeden. Denk aan verwachtingen van jezelf of anderen, overprikkeling door geluid of drukte, vermoeidheid of oude overtuigingen die blijven meespelen.
De wortels bepalen hoe sterk de boom boven de grond staat. Zo werkt het ook bij stress: wat er onder de oppervlakte gebeurt, bepaalt hoe jij je voelt en hoe je reageert.
Boven de grond: zichtbaar gedrag
Het zichtbare deel van stress laat zich uiten in gedrag, lichaamshouding en reacties. Voorbeelden zijn:
-
Friemelen of tikken
-
Druk praten of bewegen
-
Verstijven of juist terugtrekken
-
Sneller geïrriteerd reageren
Door dit gedrag te observeren, kun je stress herkennen bij jezelf en anderen. Het is het topje van de boom, dat signalen geeft dat er iets speelt onder de oppervlakte.
Onder de grond: verborgen wortels
De wortels van stress zijn vaak minder zichtbaar, maar minstens zo belangrijk. Ze voeden het gedrag boven de grond. Voorbeelden zijn:
-
Verwachtingen van jezelf of anderen
-
Overprikkeling door geluid, drukte of emoties
-
Vermoeidheid of lichamelijke spanning
-
Oude overtuigingen of ervaringen die meespelen
Door je wortels te onderzoeken, kun je de oorzaken van stress begrijpen en je gedrag beter plaatsen

Kleine bewustwordingsoefeningen en praktische tips
Mocht je het prettig vinden, binnen mijn coaching Jouw Kompass is het mogelijk om te werken met korte bewustwordingsoefeningen. Ze kunnen je helpen om stress eerder te herkennen en stappen te zetten richting rust en balans. Een paar voorbeelden:
-
Ademhalingsmomentjes – Neem 1–2 minuten bewust de tijd om rustig in en uit te ademen.
-
Signalen voelen – Doe een korte bodyscan: waar in je lijf voel je spanning?
-
Reflectiemoment – Stel jezelf de vraag: “Wat ligt er onder de oppervlakte? Welke wortel speelt hier mee?”
-
Kleine actie tegen stress – Ga even wandelen, luister naar muziek of zoek een rustige plek op.
-
Dagboekje / notities – Schrijf dagelijks kort op wat je spanning gaf en wat je juist hielp.
Groei, balans en zelfzorg
Net als een boom heb jij zorg en aandacht nodig om stevig te blijven staan. Door zicht te krijgen op je wortels en de oorzaken van stress, kun je groeien in balans en stevigheid.
🌳 Herken jij de wortels van jouw stress?
Begin vandaag nog met kleine stappen richting meer rust, balans en persoonlijke groei.
Reactie plaatsen
Reacties